Khi ông Craig Federighi, Phó Chủ tịch của Apple, xuất hiện trên sân khấu WWDC 2025 để giới thiệu ngôn ngữ thiết kế mới mang tên “Liquid Glass” cho iOS 26, cộng đồng công nghệ đã không khỏi ngạc nhiên trước sự tương đồng giữa giao diện mới và một thiết kế đã từng xuất hiện trong quá khứ. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi về tính sáng tạo và đổi mới của Apple.
Liquid Glass gây ấn tượng mạnh với những hiệu ứng thủy tinh trong suốt, phản chiếu động và hoạt ảnh mượt mà, từ các nút bấm cho đến các ứng dụng như Safari, Photos và FaceTime. Apple tự hào tuyên bố đây là sự thay đổi thiết kế lớn nhất trong hơn một thập kỷ qua. Tuy nhiên, khi người dùng nhìn kỹ hơn, họ lại cảm thấy như đã thấy thiết kế này ở đâu đó trước đây.
Khám phá ngôn ngữ thiết kế mới của Apple
Điều thú vị là sự tương đồng này có thể được tìm thấy trong Windows Vista, hệ điều hành mà Microsoft phát hành gần 20 năm trước với ngôn ngữ thiết kế Aero Glass. Sự tương đồng không chỉ nằm ở cái tên mà còn thể hiện rõ qua từng chi tiết thiết kế. Cả hai đều tập trung vào tính trong suốt, tạo ra giao diện có thể “nhìn xuyên qua”, kết hợp với các hiệu ứng phản chiếu và bóng đổ để tạo chiều sâu cho trải nghiệm người dùng.
Điều đáng tiếc là Vista từng bị coi là một trong những thất bại lớn nhất trong lịch sử của Microsoft. Mặc dù Aero Glass có vẻ ngoài hấp dẫn, nhưng nó đã bị loại bỏ do tiêu tốn quá nhiều tài nguyên hệ thống để xử lý các hiệu ứng đồ họa phức tạp. Microsoft sau đó đã chuyển sang thiết kế đơn giản hơn, và hiện tại lại đang áp dụng các thiết kế nhiều màu sắc hơn với “bóng đổ khắp nơi”.
Vấn đề chính mà nhiều chuyên gia chỉ ra là Liquid Glass được phát triển từ visionOS – một hệ điều hành dành riêng cho thiết bị thực tế tăng cường, nơi việc hiển thị thông tin mà không che khuất tầm nhìn là rất quan trọng. Trong bối cảnh đó, tính trong suốt và hiệu ứng thủy tinh có ý nghĩa thực tiễn. Tuy nhiên, khi áp dụng cho các thiết bị màn hình phẳng như iPhone hay Mac, những hiệu ứng này có thể trở nên giống như “giọt nước giả” trên màn hình, thay vì tạo cảm giác về sự chuyển động trong không gian thực.
Những hiệu ứng trong suốt cho thấy sự tương đồng giữa Liquid Glass và Windows Vista
Ông Alan Dye, phó chủ tịch phụ trách thiết kế giao diện người dùng của Apple, đã cố gắng liên kết Liquid Glass với iOS 7 và giao diện đơn giản của nó. Ông cho biết: “Với những tiến bộ mạnh mẽ trong công nghệ phần cứng, silicon và đồ họa, chúng tôi có cơ hội để xây dựng nền tảng cho chương tiếp theo của phần mềm.” Tuy nhiên, ông cũng chỉ gọi Liquid Glass là “bản cập nhật thiết kế rộng nhất từ trước đến nay” – không phải “lớn nhất” hay “tốt nhất”, mà chỉ là “rộng nhất”. Thực tế, với việc triển khai giao diện mới trên nhiều thiết bị khác nhau, đây đúng là một trong những bản nâng cấp lớn nhất mà Apple từng thực hiện.
Trong MacOS Tahoe 26, Liquid Glass được thể hiện qua menu bar hoàn toàn trong suốt cùng với các tông màu sáng và tối mới cho các chế độ hiển thị tương ứng. Apple tuyên bố đây sẽ là hệ điều hành desktop có thể tùy chỉnh nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, những người đã trải nghiệm Vista không thể không nhớ đến việc Microsoft cũng từng hứa hẹn tương tự với Aero – giúp người dùng dễ dàng xác định vị trí và tìm kiếm mọi thứ thông qua các cửa sổ trong suốt và hình thu nhỏ trực tiếp.
Một trong những điểm tích cực mà nhiều người công nhận về Liquid Glass là cơ chế menu mới. Khi người dùng chạm vào một cảnh báo hoặc mục menu, nội dung sẽ xuất hiện từ bên trong như thể nó đang được chứa đựng trong thành phần vừa được chạm. Đây là một cách thông minh để giữ người dùng “neo” tại chỗ, tránh việc bị đưa đến một màn hình khác mà không có cách rõ ràng để quay lại. Menu chỉ đơn giản “tỏa ra” phía trên những gì bạn đang làm, rồi “gập lại” khi hoàn thành.
Các nhà phát triển ứng dụng giờ đây phải chuẩn bị cho một cuộc đại tu lớn. Apple sẽ phát hành các API được cập nhật, yêu cầu các nhà phát triển ứng dụng thích ứng với ngôn ngữ thiết kế mới trên iPhone, iPad, Watch, Mac và Apple TV trong năm nay. Đối với nhiều người, đây là cuộc đại tu giao diện người dùng lớn nhất kể từ iOS 7 năm 2013.
Nhiều chuyên gia cho rằng Apple đang đi theo con đường “mẫu số chung thấp nhất” khi tạo ra một thiết kế đủ đơn giản để hoạt động trên mọi thiết bị mà không cần tối ưu hóa riêng cho từng màn hình.
Dù sao đi nữa, một điều cần lưu ý rằng, thế giới công nghệ luôn là một nơi mà các bên luôn tìm cách học hỏi lẫn nhau. Giao diện trước đây của Windows Vista cũng mang trong mình nhiều yếu tố thiết kế của MacOS vào thời điểm đó, và vì vậy, nếu lúc này Apple học hỏi lại các yếu tố thiết kế của Microsoft cũng không phải là điều gì đó quá kỳ lạ.
Nguyễn Hải (Tổng hợp)