Elon Musk, một trong những nhân vật nổi bật nhất trong ngành công nghệ, luôn biết cách thu hút sự chú ý với những tầm nhìn đầy tham vọng về tương lai. Trong suốt gần một thập kỷ qua, ông đã liên tục khẳng định rằng xe điện của mình có khả năng tự lái hoàn toàn. Lời hứa này không chỉ tạo ra sự kỳ vọng lớn lao từ phía người tiêu dùng mà còn góp phần làm tăng giá trị của công ty lên mức cao nhất. Tuy nhiên, những tuyên bố này giờ đây đang trở thành gánh nặng pháp lý khi các cơ quan chức năng và người tiêu dùng yêu cầu những câu trả lời rõ ràng hơn.
Gần đây, một thẩm phán tại California đã cho phép một nhóm tài xế khởi kiện tập thể đối với công ty của Musk. Họ cáo buộc rằng ông đã phóng đại khả năng của phần mềm tự lái Full Self-Driving, khiến người tiêu dùng tin rằng xe có thể hoạt động mà không cần sự can thiệp của con người, trong khi thực tế công nghệ này vẫn chỉ dừng lại ở mức hỗ trợ và cần có sự giám sát liên tục.
Trước đó, tại Miami, một bồi thẩm đoàn đã yêu cầu công ty bồi thường hơn 240 triệu đô la cho gia đình một nạn nhân đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn liên quan đến chế độ lái tự động Autopilot. Bằng chứng cho thấy hệ thống không đưa ra cảnh báo kịp thời hay giành lại quyền kiểm soát trong những tình huống nguy hiểm.
Không chỉ có khách hàng, mà ngay cả các cổ đông của công ty cũng đã khởi kiện Musk và công ty vì cáo buộc thổi phồng tiềm năng của dịch vụ robotaxi nhằm thao túng giá cổ phiếu. Sự kiện ra mắt Robotaxi tại Austin từng được kỳ vọng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho dịch vụ vận tải, nhưng thực tế lại cho thấy những video ghi lại cảnh robotaxi hoạt động không đúng cách, như chạy sai làn hay phanh gấp không hợp lý.
Điều đáng chú ý là từ năm 2015, Musk đã hứa hẹn rằng Tesla sẽ đạt được mức tự lái cấp độ 5, tức là hoàn toàn không cần sự can thiệp của con người, chỉ trong vài năm. Tuy nhiên, đến nay, công ty vẫn chỉ đạt được cấp độ 2, nghĩa là xe có thể hỗ trợ nhưng vẫn cần người lái giám sát. Việc theo đuổi những tuyên bố táo bạo đã giúp Musk thu hút sự chú ý, nhưng cũng đặt công ty vào những rủi ro nghiêm trọng.
“Phần cứng tự động hóa hoàn toàn sẽ trở thành tiêu chuẩn cho tất cả các xe Tesla sản xuất từ nay trở đi”, Musk đã từng phát biểu. Khi phần mềm hỗ trợ AI được cải tiến, một loạt camera, cảm biến siêu âm và radar sẽ giúp Tesla đạt được khả năng tự động hóa hoàn toàn cấp độ 5, cho phép xe tự lái trong mọi điều kiện.
Từ công nghệ hyperloop đến mái nhà năng lượng mặt trời, Musk nổi tiếng với những lời hứa hẹn lớn lao và đôi khi là những tuyên bố không có cơ sở. Trong nhiều năm, thói quen này đã trở thành vấn đề lớn đối với công ty, đặc biệt khi doanh số xe điện toàn cầu giảm 13% trong nửa đầu năm 2025.
Các cơ quan chức năng đã ghi nhận ít nhất 13 vụ tử vong liên quan đến chế độ Autopilot và hàng trăm vụ tai nạn khác. Những con số này cho thấy rằng lời hứa về sự an toàn hơn con người vẫn chưa được chứng minh. Việc phát hành các phiên bản beta của phần mềm cho hàng trăm nghìn tài xế sử dụng thực sự đã biến đường phố thành một phòng thí nghiệm, nơi tính mạng con người trở thành một biến số. Điều này đã khiến dư luận và các nhà chức trách vô cùng phẫn nộ.
Những gì Musk đang phải đối mặt hiện nay cho thấy ranh giới mong manh giữa tầm nhìn và ảo tưởng. Trong một thời gian dài, ông đã thành công trong việc tạo ra sự hưng phấn, nhưng khi niềm tin không còn được củng cố bằng thực tế, nó dễ dàng trở thành gánh nặng. Các vụ kiện tại California, Miami và Texas là minh chứng cho việc xã hội không còn chấp nhận sự mập mờ.
Vào năm 2019, Musk từng tuyên bố rằng công ty của ông sẽ có 1 triệu robotaxi hoạt động trên đường vào năm 2020. Mặc dù tham vọng này không sai, nhưng cách mà ông chọn để đạt được điều đó – thông qua những tuyên bố vượt xa thực tế – đang phản tác dụng. Điều này không chỉ kéo công ty vào vòng xoáy kiện tụng mà còn tạo ra sự nghi ngờ đối với toàn bộ lĩnh vực xe tự lái.
Musk từng nói rằng Tesla không chỉ là một hãng xe, mà còn là một công ty công nghệ với sứ mệnh thay đổi thế giới. Đúng vậy, thế giới đang thay đổi, nhưng không phải lúc nào cũng theo cách mà ông mong muốn. Có lẽ đây chính là bài học mà Tesla và toàn bộ ngành công nghiệp xe tự lái cần phải tiếp thu trong những năm tới.
“Hiện tại, đã có những chiếc taxi robot thực sự chở người thật trên đường”, Bryant Walker Smith, một nhà nghiên cứu về xe tự lái kiêm giáo sư tại Đại học Nam Carolina, cho biết. “Không chiếc nào trong số chúng là Tesla cả”.
Theo: Forbes, WSJ